Kıbrıs Barış Harekâtı, 20 Temmuz 1974 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı ve 14 Ağustos'ta Türk birliklerinin Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'ya girmesiyle sonuçlanan askeri harekâttır.

Türkiye Cumhuriyeti, bu harekâtı, Zürih ve Londra Antlaşmalarının 4. maddesine göre gerçekleştirdiğini ileri sürmektedir. Ancak Birleşmiş Milletler ve Avrupa Konseyi, bu harekâtı bir işgal olarak değerlendirmiştir. Türkler ile Rumlar arasında yaşanan ilk olaylar, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kıbrıs'ı 1878'de, 50 yıl süreli kiralama antlaşmasıyla Birleşik Krallık'a bırakmasının ardından, 1920 yılında başlamıştır. Bu olaylar, sadece siyasi kavgalar şeklinde sürmüş, silahlı çatışma biçiminde olmamıştır. 1920'de Rumların, İngiltere onayını almadan Yunanistan'a katılmak istemesi ve Birleşik Krallık'ın buna izin vermemesi, Rumların Birleşik Krallık'ı adadan çıkarmaya yönelik uğraşmasına neden olmuştur. 1950'lerin sonuna kadar devam eden bağımsızlık hareketi, 1960 yılında uluslararası antlaşmalara dayanan bir Kıbrıs Cumhuriyeti kurulmasının yolunu açmıştır. Rumlar, Birleşik Krallık'ın adadan çekilmesiyle, Türklerle beraber olan bir ortak devlete razı olmamış ve Kıbrıs'ın bütün yönetimine kendileri el koymak istemiştir.

Türkiye Cumhuriyeti tarafından dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, Kıbrıs konusunu görüşmek ve gerektiği zaman ortak müdahale yapılabilmesi için İngiltere'ye gitmiştir. Bu esnada, koalisyondaki MSP Genel Başkanı ve Başbakan Vekili Necmettin Erbakan, Milli Güvenlik Kurulu'nu Başbakan Ecevit'in talimatıyla toplayarak müdahale kararının alınmasını sağlamıştır. 8 Ağustos'ta, 2. Cenevre Konferansı'nın gerçekleştirilmekte olduğu sırada, Türklerin Limasol ve Larnaka bölgesi civarındaki bazı köyleri boşaltmalarına rağmen, Rumların EOKA-B adlı örgütü ele geçirdikleri yerleri boşaltmamış ve ellerindeki esirleri de serbest bırakmamıştır.

Cenevre'de devam ettirilen görüşmeler sırasında, anlaşmanın kesinlikle mümkün olmadığı kanaatine varılınca, harekâtın yeniden başlayacağını belirten "Ayşe Tatile Çıksın" adlı parola, Türk Dışişleri Bakanı Turan Güneş tarafından Başbakan Bülent Ecevit'e bildirilmiştir. Daha sonra ciddi bir harekât daha gerçekleştirilmiştir.

Kıbrıs Barış Harekâtı sonucunda, tarafların kayıpları şu şekildedir:

Kıbrıs Barış Harekâtı, Kıbrıs'ta Türk ve Rum toplumları arasındaki gerilimin doruk noktasıdır. Harekât, Kıbrıs adasının kuzeyinde bir Türk devleti kurulmasıyla sonuçlanmış ve adanın uzun süreli bir bölünmüşlüğüne neden olmuştur. Bu olay, uluslararası arenada önemli tartışmalara yol açmış ve Kıbrıs sorununun çözümü için birçok diplomatik girişim yapılmıştır.